Bilgisayar kullanıcıları arasında henüz Windows kadar tanınmasa da, Linux her geçen gün adından daha fazla söz ettirmeyi başarıyor. Windows ve Linux arasındaki farklar öylesine büyük ki, “her iki işletim sisteminin tek ortak noktaları işletim sistemi olmaları” ifadesi yanlış sayılmaz.
İşte Windows ve Linux’ı birbiriden ayıran temel farklar:
- Tam Erişim – Sıfır Erişim: Kaynak koduna erişimin serbest olduğu Linux’a karşılık kaynak kodunu, bir ticari sır olduğu için, son derece sıkı biçimde saklayan Windows işletim sistemlerinin işleyiş mantıklarını açıkça özetliyor.
- Lisanslama Serbestisi – Lisanlama Kısıtlaması: Linux’un açık kod felsefesi işletim sisteminin serbestçe indirilmesine ve istenildiği kadar PC’ye kurulmasına imkan verirken Windows, satın alınan lisans sayısının dışında yüklemeye izin vermiyor.
- Ücretsiz Teknik Servis – Ücretli Teknik Servis: Linux’ın en büyük handikaplarından sayılan teknik servis eksikliği son kullanıcılar için İnternet üzerindeki yüzlerce forum ve web sitesi tarafından giderilebiliyor. Windows’ta da aynı çözüm yolları geçerli ve elbette satın alınabilecek teknik servis opsiyonu da mevcut. Linux’un çok sayıda dağıtıma sahip olması ve verilen teknik servisin çoğu zaman kurumsal kullanıcıların beklentilerini karşılamaması Windows’la aralarındaki ciddi farklardan biri.
- Tam Donanım Desteği – Kısmi Donanım Desteği: Windows’un PC’leri oluşturan donanım bileşenlerini tanımaması veya seçmesi gibi bir durum söz konusu değilken Linux, son yıllarda önemli aşama kaydetmesine karşın, halen bu alanda sorun yaşıyor. Özellikle yeni donanım ürünlerinde yaşanılan sürücü problemleri Linux’ün Windows’a karşı belirgin dezavantajlarından biri.
- Komut İstemcisi – Olmayan Komut İstemcisi: Linux’ün grafik arayüzü ne kadar gelişirse gelişsin, komut satırı üzerinden sağladığı yönetim fonksiyonları ileri seviye bilgisayar kullanıcıları için vazgeçilmez. Windows’un komut satırı ise çoğu kullanıcının farkına bile varmayacağı kadar gözden uzak ve işlevsiz.
- Merkezi Uygulama Kurulumu – Bağımsız Uygulama Kurulumu: Linux dağıtımlarının çoğunda online bir yazılım kütüphanesine bağlantı sağlayan bir uygulama kurulum yöneticisi bulunurken, Windows’ta bir yazılımın kurulması için öncelikle işletim sistemi dışında bir kaynağa ihtiyaç duyuluyor.
- Esneklik – Katılık: Linux’ın yapısı örnek vermek gerekirse bir evin temeli ve çatısıyla oynamaya imkan verircesine esnek iken, Windows, üreticisinin koyduğu sınırlar dışına çıkılmasına imkan vermiyor. Örneğin Windows’un masaüstü ortamı Microsoft’un belirlediği sınırlar dışına çıkamazken, Linux’ın masaüstü konusunda sunduğu esneklik neredeyse sınırsız.
- Ev Kullanıcısı – Kurumsal Kullanıcı: Linux’ın masaüstü dağılımının çok büyük bir kısmı ev kullanıcılarından oluşurken Windows çok sayıda çalışanı bulunan işletmelerin favori işletim sistemi.
- Taşınabilir Medyaların Otomatik Kullanımı – Taşınabilir Medyaların Manuel Kullanımı: Taşınabilir medyaların kullanımı için Linux’te medyanın önce işletim sistemine tanıtılması – mount edilmesi – gerekirken Windows’ta tek yapılması gereken medyanın sürücüye yerleştirilmesi. Linux, son yıllarda bu alanda aşama kaydetse de çoğu dağıtımda bir CD’nin okunması için öncelikle mount işlemi yapılması gerekli.
- Çok Katmanlı Çalışma – Tek Katmanlı Çalışma: Linux’ta bulunan çok katmanlı çalışma mantığı sayesinde işletim sisteminin grafik arayüzünde problem yaşansa bile komut istemcisiyle çalışmaya devam edebilmek mümkün. Windows ise arayüzde bir problem yaşanması durumunda ulaşılabilen bir güvenli kip bulunmasına karşın bu modda her istenilen yazılım çalışmayabiliyor ve sadece bu yol kullanılarak sorun giderilemeyebiliyor.